Restrukturyzacja zadłużenia w pigułce

Rynki finansowe podlegają regulacji prawnej. Oznacza to, że kwestie działalności bankowej również odbywają się w oparciu o stosowne przepisy prawa – prawo bankowe. Jedną z ważniejszych kwestii uregulowanych przez te przepisy jest tzw. restrukturyzacja zadłużenia. W niniejszym artykule postaram się wyjaśnić czym jest restrukturyzacja, kiedy warto z niej korzystać i jak zabrać się za całą operację od strony formalnej.

Restrukturyzacja zadłużenia to nic innego jak zmiana warunków na jakich został udzielony pierwotny kredyt. Wspominając o warunkach mam na myśli m.in. czas na jaki został udzielony kredyt oraz oprocentowanie. Zmiana tych warunków jest zagwarantowana z mocy prawa i każdy kredytodawca ma obowiązek wyjść naprzeciw kredytobiorcy, którego sytuacja uległa zmianie.

Najczęstszym powodem restrukturyzacji zadłużenia jest np. utrata pracy przez kredytobiorcę lub wypadek losowy, który uniemożliwia spłatę zobowiązań w sposób zgodny z pierwotnymi ustaleniami.

Myśląc o restrukturyzacji zadłużenia koniecznie należy mieć na uwadze dwie istotne kwestie:

• restrukturyzacja oznacza dodatkowe koszty,
• z restrukturyzacji zadłużenia należy skorzystać jak najszybciej na przykład w momencie, gdy spodziewasz się ewentualnych problemów. Nie czekaj moment, w którym staniesz się niewypłacalny.

Sam proces restrukturyzacji zadłużenia może przybierać różne formy, które pokrótce wypunktowałem i opisałem poniżej:

1. Nowy harmonogram spłaty – to najpopularniejsze rozwiązanie wykorzystywane w ramach restrukturyzacji zadłużenia. W praktyce nowy harmonogram spłat oznacza:
   1. Zmianę okresu kredytowania – dłuższy okres to niższe miesięczne raty,
   2. Zmianę terminu spłaty – nowy termin spłaty kolejnych miesięcznych rat może być lepiej dopasowany do modelu zarobkowania kredytobiorcy,
   3. Dodatkowa prowizja i opłaty pobierane przez bank – bank na restrukturyzacji zarabia. Dlatego każda zmiana oznacza dodatkowe opłaty. Dłuższy okres kredytowania to również więcej spłaconych odsetek przez dłużnika.
2. Raty stałe i rosnące – w ramach restrukturyzacji zadłużenia istnieje możliwość zmiany sposobu naliczania kolejnych rat. Najpopularniejsze kredyty wyglądają tak, że każdego miesiąca oddajemy dokładnie taką samą kwotę (zwykle ostatnia rata może nieco się różnić). Musisz jednak wiedzieć, że istnieje również rozwiązanie, które pozwala zacząć od spłacania niskich rat (np. samych odsetek) a po czasie obciążenia zaczynają rosnąć i miesięczna rata poza samymi odsetkami zawiera również spłatę kapitału. Rozwiązanie to doskonale sprawdza się w sytuacji, gdy Twoje dochody czasowo się obniżyły ale masz pewność, że to chwilowe problemy.
3. Wakacje kredytowe – to nośne hasło wykorzystywane przez bank, który w ramach obowiązujących przepisów daje możliwość zawieszenie okresu spłaty kredytu na określony czas. W czasie wakacji nie spłacasz żadnych zobowiązań i możesz ten czas wykorzystać na poprawę swojej sytuacji finansowej. Należy jednak pamiętać, że czas trwania „wakacji” zależy od konkretnego banku. Poza tym przerwa w spłacie kosztuje.
   1. Okres kredytowania ulega wydłużeniu o czas wakacji,
   2. Zobowiązania, które nie zostały spłacone podczas wakacji kredytowych doliczane są do kwoty kredytu i wpływają na kolejne raty (jeżeli okres kredytowania pozostał taki sam),
4. Kredyt konsolidacyjny – to nic innego jak kredyt, który bierzemy na spłatę innych zobowiązań. Jedna rata zamiast kilku lub kilkunastu zobowiązań powoduje, że obsługa zadłużenia jest tańsza. Część banków działających na rynku oferuje produkty konsolidacyjne, które pozwalają na spłatę kredytów w różnych bankach. Działa to w taki sposób, że kredytobiorca dostarcza wykaz swoich zobowiązań w innych bankach. Następnie nowy kredytodawca spłaca poszczególne zadłużenia a kredytobiorcy zostaje tylko jeden kredyt do spłaty. Konsolidacja jest korzystnym rozwiązaniem z kilku powodów:
   1. Wcześniejsza spłata innych zobowiązań pozwala obniżyć ich koszty – mam tutaj na myśli niższe prowizje bankowe, mniejsze odsetki.
   2. Kredyt konsolidacyjny pozwala na określenie nowego harmonogramu spłaty zadłużenia i dopasowanie go do aktualnej sytuacji osoby spłacającej,
   3. Kredyt konsolidacyjny jest tańszy,
5. Zmiana oprocentowania kredytu – oprocentowanie kredytu to realny zysk banku, który pożyczając pieniądze zarabia. Dlatego w praktyce zmiana oprocentowania kredytu nie jest rzeczą prostą. Jednak w świetle trwałej niewypłacalności klienta i braku możliwości odzyskania swoich pieniędzy bank może zgodzić się na obniżenie oprocentowania. Warto spróbować!
6. Sprzedaż zabezpieczenia kredytu – to rozwiązania, które bywa stosowane w przypadku droższych ruchomości lub nieruchomości. Posłużmy się przykładem nieruchomości i kredytu hipotecznego. W momencie gdy kredytobiorca ma problem ze spłatą swoich zobowiązań może w porozumieniu z bankiem sprzedać nieruchomość a środki uzyskane z tej transakcji przeznaczyć na spłatę kredytu. Jeżeli kwota za jaką sprzedana zostanie nieruchomość będzie wyższa niż udzielony kredyt to bank zwróci różnicę. W sytuacji odwrotnej – cena sprzedaży jest mniejsza od wartości zobowiązania – kredytobiorca będzie musiał spłacić różnicę, które może być przedmiotem restrukturyzacji i dodatkowych ustaleń z bankiem.
7. Zmiana banku – to ostatnie rozwiązanie, które chciałbym Ci podsunąć. Zmiana banku ma sens w sytuacji gdy pierwotne kredyty zostały udzielone na niekorzystnych warunkach (np. wysokie oprocentowanie) lub bank pobiera wysokie prowizje. Zmieniając bank na inny możesz uzyskać korzystniejsze warunki co w praktyce przełoży się np. na niższe raty. Decydując się na zmianę banku warto sprawdzić oferty na rynku i wybrać te, które faktycznie są korzystne.

Jak widzisz restrukturyzacja zadłużenia to proces, który może przybierać różne formy. Niektóre z nich są proste i wygodne, inne wymagają poświęceń. Wybór najlepszej formy zależy od konkretnej sytuacji i bez dokładnej analizy trudno wskazać konkretne, najlepsze rozwiązanie.

Photo by AbsolutVision on Unsplash